we zoeken allemaal naar verbinding
Gisteren had ik een bijzonder gesprek met een 'oorlogsverslaggever en Green Beret' uit Amerika en zijn partner, een dame uit Japan. Het onderwerp? Drugs en jongeren. Vreemd genoeg kwamen koetjes en kalfjes helemaal niet aan bod. Het toeval wilde – al is toeval natuurlijk relatief – dat dit precies het onderwerp is van mijn tweede boek in de serie Nachtreizigers.
De personages in mijn boek zijn jong. Hoewel drugs zeker niet het enige thema vormen, ben ik er voor mijn research wel diep ingedoken. Hierdoor kon ik het gesprek met deze gasten op niveau voeren. Het werd snel pijnlijk duidelijk hoe verstrekkend deze problematiek is en dat het jongeren uit alle culturen stevig in de greep heeft. Die groep is groter dan je zou vermoeden, zeker als je bereid bent alcohol ook als drug mee te rekenen. Als ik me de lessen maatschappijleer goed herinner, zou alcohol zelfs als harddrug gelden in vergelijking met marihuana. In het buitenland is er overigens weinig 'softs' aan marihuana; ook dat kwam in ons gesprek duidelijk naar voren. (…)
(…) De vragen waar ik in mijn boek mee stoei, zijn van de soort die iedere ouder waarschijnlijk met schreeuwende paniek in het hart bezighoudt. Je moet je kinderen op een zeker moment loslaten, en helaas gebeurt dit ruim voordat hun hersenen volledig volgroeid zijn. Wat dit betekent? Dat bijvoorbeeld het deel dat consequenties goed kan overzien nog niet volledig tot wasdom is gekomen, maar de drang naar avontuur, grenzen opzoeken en tegen huisregels schoppen des te meer in hen leeft. Een gevaarlijke cocktail, zeker in een periode waarin onzekerheid over hun identiteit centraal staat en de wereld één grote snoepwinkel van mogelijkheden lijkt.
De online wereld heeft het verkrijgen van dit 'snoep' (letterlijk en figuurlijk) nog eenvoudiger gemaakt. Mensen die geld verdienen belangrijker vinden dan het welzijn van jonge medeburgers, kunnen hier gewetenloos hun gang gaan.
Ik realiseer me dat het nogal een onderwerp is om tussen Sinterklaas en Kerst door even in de groep te gooien. Toch is het belangrijk om juist nu stil te staan bij de mensen – vaak jongeren – die al in de snoeptrommel gegraaid hebben en de weg terug niet meer vinden. Die weg is namelijk helemaal niet eenvoudig. De verslavingszorg heeft het druk en wachtlijsten maken vroegtijdig ingrijpen onmogelijk. Je krijgt dus pas hulp als je diep in de problemen zit.
Daar komt bij dat nieuwe designerdrugs makkelijk verkrijgbaar zijn – ze vinden online steeds mazen in de wet – en je zenuwstelsel slopen als je besluit er 'zomaar' mee te stoppen. Dat kan dus niet, zelfs als je het heel graag wilt; je moet zeer nauwkeurig afbouwen. In die lange periode van minderen kom je vaak momenten tegen waarop je zwakker bent en smoesjes verzint waarom 'eentje extra' best kan. En nu komen we uit bij deze tijd van het jaar, want juist nu is het zwaar. De dagen zijn donker, er is geen zon voor je vitamine D en eenzaamheid ligt op de loer. Dan is de verleiding groot om dat goede gevoel even uit een poedertje of pilletje te halen. Geluk binnen handbereik.
En dan komt alcohol, de sociaal geaccepteerde drug, ook nog om de hoek kijken. Dit probleem is door de normalisering misschien nog wel groter. Juist met de feestdagen is het een beproeving om ervan af te blijven. Ik ben inmiddels bijna drie jaar nuchter. Ik ervaar gelukkig niet die trek om 'gezellig' mee te doen. 'Ah, je kunt toch wel even met ons proosten! Van een slokje val je niet meteen om...'
Ja, van een slokje val je dus wél om… want het blijft er niet bij. Eén trekje van een sigaret bestaat niet. Een stukje chocolade nemen terwijl de reep open voor je ligt, is moeilijk. En dat ene snuifje om je leven even minder uitzichtsloos te maken...
Hoe kunnen we helpen? Uit een studie blijkt dat muizen die alleen in een kooi zitten, direct aan de 'cocaïnedruppelaar' likken. Muizen die samenleven en verbinding hebben, talen er niet naar. Wij zoeken verbinding. Mensen die kampen met verslaving missen vaak die connectie met de wereld. Dus dat is wat we kunnen doen, lieve mensen: ons verbinden. Ook met die ene jongen in de straat die schuchter lijkt en zich opsluit. Misschien kun je even aankloppen voor een praatje of een kop thee. Koester de mensen om je heen. Wees je bewust van hoe betekenisvol je relaties zijn en geniet van die samenhorigheid. Ik zal dat in ieder geval doen. Ik herinner me nog goed hoe mijn vader op zijn ziekbed niets belangrijker vond dan ons, zijn gezin, dicht bij zich te hebben. Daar werd hij, ondanks de pijn en het onvermogen, toch nog gelukkig van.